WhatsApp Icon
Hundi Icon

hanumaan chaaleesaa (tulaseedaasa krtam)

 

dohaa-
sree guru charana saroja raja
nijamana mukura sudhaari
varanau raghuvara vimala yasa
jo daayaka phalachaari ||

artham – sree gurudevula paadapadmamula dhoolito addamu vamti naa manassunu subhraparuchukuni, chaturvidha phalamulanu ichchu pavitramaina sreeraghuvara (raamachandra) keertini nenu talachedanu.

buddhiheena tanu jaanike
sumirau pavanakumaara
bala buddhi vidyaa dehu mohi
harahu kalesa vikaara ||

artham – buddhiheena sareeramunu telusukoni, o pavanakumaaraa (aanjaneyaa) ninnu nenu smarimchuchunnaanu. naaku balamu, buddhi, vidyanu prasaadimchi naa kashtaalanu, vikaaraalanu tolagimchumu.

chaupee-
jaya hanumaana j~naanagunasaagara |
jaya kapeesa tihu loka ujaagara || ~1 ||

artham – o hanumamtaa, j~naanamu mariyu mamchi gunamula samudramuvamti neeku, vaanarajaatiki prabhuvaina neeku, moodulokaalanu prakaasimpajese neeku jayamu jayamu.

raamadoota atulita baladhaamaa |
amjaniputra pavanasuta naamaa || ~2 ||

artham – neevu sreeraamunaku dootavu, amitamaina balamu kalavaadavu, amjaneedevi putrudigaa, pavanasuta anu naamamu kalavaadavu.

mahaaveera vikrama bajaramgee |
kumati nivaara sumati ke samgee || ~3 ||

artham – neevu mahaaveerudavu, paraakramamuto koodina vajramu vamti dehamu kalavaadavu, chedu mati gala vaarini nivaarimchi mamchi mati kalavaarito kalisi umduvaadavu,

kamchana varana viraaja suvesaa |
kaanana kumdala kumchita kesaa || ~4 ||

artham – bamgaaruramgu gala dehamuto, mamchi vastramulu kattukuni, mamchi chevi duddulu pettukuni, umgaraala juttu kalavaadavu.

haatha vajra auru dhvajaa viraajai |
kaamdhe moomja janevoo saajai || ~5 ||

artham – oka chetilo vajraayudhamu (gada), maroka chetilo vijayaaniki prateeka ayina dhvajamu (jemdaa) pattukuni, bhujamu meedugaa janeyunu (yaj~nopaveetam) dharimchinavaadavu.

sankara suvana kesareenamdana |
teja prataapa mahaa jagavamdana || ~6 ||

artham – sankaruni avataaramugaa, kesaree putrudavaina nee tejassunu prataapamunu choosi jagamulu vamdanamu chesinavi.

vidyaavaana gunee atichaatura |
raama kaaja karive ko aatura || ~7 ||

artham – vidyaavamtudavu, mamchi gunamulu kalavaadavu, buddhichaaturyamu kalavaadavu ayina neevu sree raamachandra kaaryamu cheyutaku utsaahamuto unnavaadavu.

prabhu charitra sunive ko rasiyaa |
raama lakhana seetaa mana basiyaa || ~8 ||

artham – sreeraamachandra prabhuvu yokka charitranu vinutalo tanmayatvamu pomdi, sree seetaa, raama, lakshmanulanu nee manassulo umchukunnavaadavu.

sookshmaroopa dhari siyahi dikhaavaa |
vikataroopa dhari lamka jaraavaa || ~9 ||

artham – sookshmaroopamu dharimchi seetammaku kanipimchinavaadavu, bhayaanakaroopamu dharimchi lamkanu kaalchinavaadavu.

bheemaroopa dhari asura samhaare |
raamachandra ke kaaja samvaare || ~1~0 ||

artham – mahaabalaroopamunu dharimchi raakshasulanu samharimchinavaadavu, sreeraamachandruni panulanu neraverchinavaadavu.

laaya samjeevana lakhana jiyaaye |
sreeraghuveera harashi vura laaye || ~1~1 ||

artham – samjeevini teesukuvachchi lakshmanuni bratikimchina nee valla sreeraghuveerudu (raamudu) chaalaa aanamdimchaadu.

raghupati keenhee bahuta badaayee |
tuma mama priya bharata sama bhaayee || ~1~2 ||
[** paathabhedah – kahaa bharata sama tuma priya bhaayi **]

artham – amta aanamdamlo unna sreeraamudu ninnu mechchukuni, tana tammudaina bharatuni vale neevu tanaku ishtamainavaadavu ani palikenu.

sahasa vadana tumharo yasa gaavai |
asa kahi sreepati kamtha lagaavai || ~1~3 ||

artham – venolla ninnu keertimchina sreeraamudu aanamdamto ninnu kaugilimchukunnaadu.

sanakaadika brahmaadi muneesaa |
naarada saarada sahita aheesaa || ~1~4 ||

yama kubera digapaala jahaam te |
kavi kovida kahi sake kahaam te || ~1~5 ||

artham – sanakaadi rshulu, brahmaadi devatalu, naaradudu, vidyaavisaaradulu, aadiseshudu, yama kuberaadi dikpaaluru, kavulu, kovidulu vamti evarainaa nee keertini emani cheppagalaru?

tuma upakaara sugreevahi keenhaa |
raama milaaya raaja pada deenhaa || ~1~6 ||

artham – neevu sugreevuniki chesina goppa upakaaramu emitamte raamuni to parichayam cheyimchi raajapadavini kaligimchaavu.

tumharo mantra vibheeshana maanaa |
lamkesvara bhaye saba jaga jaanaa || ~1~7 ||

artham – nee aalochananu vibheeshanudu amgeekarimchi lamkaku raaju ayina vishayamu jagamulo amdariki telusu.

yuga sahasra yojana para bhaanoo |
leelyo taahi madhura phala jaanoo || ~1~8 ||

artham – yuga sahasra yojanamula dooramlo unna bhaanudini (sooryudini) madhuraphalamani anukuni avaleelagaa notilo vesukunnavaadavu.

prabhu mudrikaa meli mukha maahee |
jaladhi laamghi gaye acharaja naahee || ~1~9 ||

artham – alaamtidi sreeraama prabhu mudrika (umgaramunu) notakarachi samudraanni okka udutana dookaavu amte aascharyam emumdi?

durgama kaaja jagata ke jete |
sugama anugraha tumhare tete || ~2~0 ||

artham – jagamulo durgamu vale kashtamaina panulu nee anugraham valana sugamam kaagalavu.

raama duvaare tuma rakhavaare |
hota na aaj~naa binu paithaare || ~2~1 ||

artham – sreeraama dvaaraaniki neevu kaapalaagaa unnaavu. nee anumati lekapote evaraina akkade umdipovaali.

saba sukha lahai tumhaaree saranaa |
tuma rakshaka kaahoo ko daranaa || ~2~2 ||

artham – nee aasrayamulo amdaru sukhamugaa umtaaru. neeve rakshakudavu ayite imkaa bhayam emduku?

aapana teja samhaaro aapai |
teenom loka haamka tem kaampai || ~2~3 ||

artham – nee tejassunu neeve niyamtrichagalavu. nee kekato moodulokaalu kampimchagalavu.

bhoota pisaacha nikata nahim aavai |
mahaaveera jaba naama sunaavai || ~2~4 ||

artham – bhootamulu, pretamulu daggaraku raavu, mahaaveera ane nee naamamu chepte.

naasai roga harai saba peeraa |
japata niramtara hanumata veeraa || ~2~5 ||

artham – rogamulu nasistaayi, peedalu harimpabadataayi, o hanumamtaa! veeraa! nee japamu valana.

samkatase hanumaana chudaavai |
mana krama vachana dhyaana jo laavai || ~2~6 ||

artham – manassu, karma, vachanamu cheta dhyaanamu cheste samkatamula numchi, o hanumamtaa, neevu vimuktunigaa cheyagalavu.

saba para raama tapasvee raajaa |
tina ke kaaja sakala tuma saajaa || ~2~7 ||

artham – amdarikannaa taapasudaina raaju sreeraamudu. aayanake neevu samrakshakudavu.

aura manoratha jo koyee laavai |
soyi amita jeevana phala paavai || ~2~8 ||

artham – evaru korikalato neevaddaku vachchinaa, vaari jeevitamlo amitamaina phalitaalanu ivvagalavu.

chaarom yuga prataapa tumhaaraa |
hai parasiddha jagata ujiyaaraa || ~2~9 ||

artham – naaluguyugaalalo nee prataapamu prasiddhamu mariyu jagattuku teliyaparachabadinadi.

saadhusamtake tuma rakhavaare |
asura nikamdana raama dulaare || ~3~0 ||

artham – saadhuvulaku, samtulaku neevu rakshakudavu. asurulanu amtamu chesinavaadavu, raamuni premapaatrudavu.

ashta siddhi nava nidhi ke daataa |
asavara deenha jaanakee maataa || ~3~1 ||

artham – enimidi siddhulu, tommidi nidhulu ivvagaligina sakti jaanakeemaata neeku varamgaa ichchinadi.

raama rasaayana tumhare paasaa |
sadaa raho raghupati ke daasaa || ~3~2 ||

artham – nee vadda raamarasaamrtam unnadi. daanito ellappudu raghupatiki daasunigaa umdagalavu.

tumhare bhajana raama ko paavai |
janma janma ke dukha bisaraavai || ~3~3 ||

artham – ninnu bhajiste sreeraamudu labhimchi, janma janmalalo duhkhamula numdi muktudanu avvagalanu.

amtakaala raghupati pura jaayee | [** raghuvara **]
jahaam janma haribhakta kahaayee || ~3~4 ||

artham – amtyakaalamuna sreeraghupati puramunaku velite, taruvaata ekkada puttinaa haribhaktudani keertimpabadutaaru.

aura devataa chitta na dharayee |
hanumata seyi sarvasukhakarayee || ~3~5 ||

artham – vere devatalanu taluchukune avasaramledu. okka hanumamtude sarvasukhaalu kaligimchagaladu.

samkata hatai mitai saba peeraa |
jo sumirai hanumata balaveeraa || ~3~6 ||

artham – kashtaalu tolagipotaayi, peedalu cherigipotaayi, evaraite balaveerudaina hanumamtuni smaristaaro.

jai jai jai hanumaana gosaayee |
krpaa karahu guru deva kee naayee || ~3~7 ||

artham – jai jai jai hanumaana svaamiki. gurudevula vale maapai krpanu choopumu.

yaha satavaara paatha kara koyee |
chootahi bamdi mahaasukha hoyee || ~3~8 ||

artham – evaraite vamdasaarlu deenini (pai slokamunu) pathistaaro bamdhamuktulai mahaa sukhavamtulu avutaaru.

jo yaha padhai hanumaana chaaleesaa |
hoya siddhi saakhee gaureesaa || ~3~9 ||

artham – evaraite ee hanumaana chaaleesaanu chaduvutaaro, vaari siddhiki gaureesude (sivudu) saakshi.

tulaseedaasa sadaa hari cheraa |
keejai naatha hrdaya maha deraa || ~4~0 ||

artham – tulaseedaasu (vale nenu koodaa) ellapudu hariki (hanumaku) sevakudini. kaabatti naa hrdamunu koodaa nee nivaasamuga chesuko o naathaa (hanumamtaa).

dohaa-
pavanatanaya samkata harana
mangala moorati roopa ||
raama lakhana seetaa sahita
hrdaya basahu sura bhoopa ||

artham – pavana kumaaraa, samkatamulanu tolagimchuvaadaa, mangala moorti svaroopaa (o hanumamtaa), raama lakshmana seetaa sahitamugaa devataa svaroopamugaa naa hrdayamamdu nivasimchumu.