WhatsApp Icon
Hundi Icon

manidveepavarnanam (devibhaagavatam) – 2

 

atha sreemaddevibhaagavate dvaadasaskandhe ekaadasoఽdhyaayah ||

vyaasa uvaacha |
pushparaagamayaadagre kumkumaarunavigrahah |
padmaraagamayah saalo madhye bhooschaiva taadrsee || ~1 ||

dasayojanavaandairghye gopuradvaarasamyutah |
tanmanistambhasamyuktaa mamdapaah sataso nrpa || ~2 ||

madhye bhuvi samaaseenaaschatuhshashtimitaah kalaah |
naanaayudhadharaa veeraa ratnabhooshanabhooshitaah || ~3 ||

pratyekalokastaasaam tu tattallokasya naayakaah |
samamtaatpadmaraagasya parivaarya sthitaah sadaa || ~4 ||

svasvalokajanairjushtaah svasvavaahanahetibhih |
taasaam naamaani vakshyaami srnu tvam janamejaya || ~5 ||

pimgalaakshee visaalaakshee samrddhirvrddhireva cha |
sraddhaa svaahaa svadhaabhikhyaa maayaa samj~naa vasumdharaa || ~6 ||

trilokadhaatree saavitree gaayatree tridasesvaree |
suroopaa bahuroopaa cha skandamaataaఽchyutapriyaa || ~7 ||

vimalaa chaamalaa tadvadarunee punaraarunee |
prakrtirvikrtih srshtih sthitih samhrtireva cha || ~8 ||

sandhyaa maataa satee hamsee mardikaa vajrikaa paraa |
devamaataa bhagavatee devakee kamalaasanaa || ~9 ||

trimukhee saptamukhyanyaa suraasuravimardinee |
lamboshthee chordhvakesee cha bahuseershaa vrkodaree || ~1~0 ||

ratharekhaahvayaa paschaachchasirekhaa tathaaparaa |
gaganavegaa pavanavegaa chaiva tatah param || ~1~1 ||

agre bhuvanapaalaa syaattatpaschaanmadanaaturaa |
anamgaanamgamathanaa tathaivaanamgamekhalaa || ~1~2 ||

anamgakusumaa paschaadvisvaroopaa suraadikaa |
kshayamkaree bhavechchaktirakshobhyaa cha tatah param || ~1~3 ||

satyavaadinyatha proktaa bahuroopaa suchivrataa |
udaaraakhyaa cha vaageesee chatuhshashtimitaah smrtaah || ~1~4 ||

jvalajjihvaananaah sarvaa vamamtyo vahnimulbanam |
jalam pibaamah sakalam samharaamo vibhaavasum || ~1~5 ||

pavanam stambhayaamoఽdya bhakshayaamoఽkhilam jagat |
iti vaacham samgiramte krodhasamraktalochanaah || ~1~6 ||

chaapabaanadharaah sarvaa yuddhaayaivotsukaah sadaa |
damshtraakatakataaraavairbadhireekrtadi~mmukhaah || ~1~7 ||

pimgordhvakesyah samproktaaschaapabaanakaraah sadaa |
sataakshauhinikaa senaapyekaikasyaah prakeertitaa || ~1~8 ||

ekaikasakteh saamarthyam lakshabrahmaamdanaasane |
sataakshauhinikaa senaa taadrsee nrpasattama || ~1~9 ||

kim na kuryaajjagatyasminnasakyam vaktumeva tat |
sarvaapi yuddhasaamagree tasminsaale sthitaa mune || ~2~0 ||

rathaanaam gananaa naasti hayaanaam karinaam tathaa ||
sastraanaam gananaa tadvadganaanaam gananaa tathaa || ~2~1 ||

padmaraagamayaadagre gomedamaninirmitah |
dasayojanadairghyena praakaaro vartate mahaan || ~2~2 ||

bhaasvajjapaaprasoonaabho madhyabhoostasya taadrsee |
gomedakalpitaanyeva tadvaasisadanaani cha || ~2~3 ||

pakshinah stambhavaryaascha vrkshaa vaapyah saraamsi cha |
gomedakalpitaa eva kumkumaarunavigrahaah || ~2~4 ||

tanmadhyasthaa mahaadevyo dvaatrimsachchaktayah smrtaah |
naanaasastrapraharanaa gomedamanibhooshitaah || ~2~5 ||

pratyekalokavaasinyah parivaarya samamtatah |
gomedasaale sannaddhaa pisaachavadanaa nrpa || ~2~6 ||

svarlokavaasibhirnityam poojitaaschakrabaahavah |
krodharaktekshanaa bhimdhi pachachchimdhi daheti cha || ~2~7 ||

vadamti satatam vaacham yuddhotsukahrdamtaraah |
ekaikasyaa mahaasakterdasaakshauhinikaa mataa || ~2~8 ||

senaa tatraapyekasaktirlakshabrahmaamdanaasinee |
taadrseenaam mahaasenaa varnaneeyaa katham nrpa || ~2~9 ||

rathaanaam naiva ganaanaa vaahanaanaam tathaiva cha |
sarvayuddhasamaarambhastatra devyaa viraajate || ~3~0 ||

taasaam naamaani vakshyaami paapanaasakaraani cha |
vidyaahreepushtayah praj~naa sineevaalee kuhoostathaa || ~3~1 ||

rudraa veeryaa prabhaa namdaa poshinee rddhidaa subhaa |
kaalaraatrirmahaaraatrirbhadrakaalee kapardinee || ~3~2 ||

vikrtirdamdimumdinyau semdukhamdaa sikhamdinee |
nisumbhasumbhamathinee mahishaasuramardinee || ~3~3 ||

imdraanee chaiva rudraanee sankaraardhasareerinee |
naaree naaraayanee chaiva trisoolinyapi paalinee || ~3~4 ||

ambikaa hlaadinee paschaadityevam saktayah smrtaah |
yadyetaah kupitaa devyastadaa brahmaamdanaasanam || ~3~5 ||

paraajayo na chaitaasaam kadaachitkvachidasti hi |
gomedakamayaadagre sadvajramaninirmitah || ~3~6 ||

dasayojanatumgoఽsau gopuradvaarasamyutah |
kapaatasrmkhalaabaddho navavrkshasamujjvalah || ~3~7 ||

saalastanmadhyabhoomyaadi sarvam heeramayam smrtam |
grhaani veethayo rathyaa mahaamaargaamganaani cha || ~3~8 ||

vrkshaalavaalataravah saaramgaa api taadrsaah |
deerghikaasrenayo vaapyastadaagaah koopasamyutaah || ~3~9 ||

tatra sreebhuvanesvaryaa vasamti parichaarikaah |
ekaikaa lakshadaaseebhih sevitaa madagarvitaah || ~4~0 ||

taalavrmtadharaah kaaschichchashakaadhyakaraambujaah |
kaaschittaamboolapaatraani dhaarayamtyoఽtigarvitaah || ~4~1 ||

kaaschittachchatradhaarinyaschaamaraanaam vidhaarikaah |
naanaavastradharaah kaaschitkaaschitpushpakaraambujaah || ~4~2 ||

naanaadarsakaraah kaaschitkaaschitkumkumalepanam |
dhaarayamtyah kajjalam cha simdoorachashakam paraah || ~4~3 ||

kaaschichchitrakanirmaatryah paadasamvaahane rataah |
kaaschittu bhooshaakaarinyo naanaabhooshaadharaah paraah || ~4~4 ||

pushpabhooshananirmaatryah pushpasrmgaarakaarikaah |
naanaavilaasachaturaa bahvya evam vidhaah paraah || ~4~5 ||

nibaddhaparidhaaneeyaa yuvatyah sakalaa api |
devikrpaalesavasaattuchcheekrtajagattrayaah || ~4~6 ||

etaa dootyah smrtaa devyah srmgaaramadagarvitaah |
taasaam naamaani vakshyaami srnu me nrpasattama || ~4~7 ||

anamgaroopaa prathamaapyanamgamadanaa paraa |
trteeyaa tu tatah proktaa sumdaree madanaaturaa || ~4~8 ||

tato bhuvanavegaa syaattathaa bhuvanapaalikaa |
syaatsarvasisiraanamgavadanaanamgamekhalaa || ~4~9 ||

vidyuddaamasamaanaamgyah kvanatkaamcheegunaanvitaah |
rananmamjeeracharanaa bahiramtaritastatah || ~5~0 ||

dhaavamaanaastu sobhamte sarvaa vidyullatopamaah |
kusalaah sarvakaaryeshu vetrahastaah samamtatah || ~5~1 ||

ashtadikshu tathaitaasaam praakaaraadbahireva cha |
sadanaani viraajamte naanaavaahanahetibhih || ~5~2 ||

vajrasaalaadagrabhaage saalo vaidooryanirmitah |
dasayojanatumgoఽsau gopuradvaarabhooshitah || ~5~3 ||

vaidooryabhoomih sarvaapi grhaani vividhaani cha |
veethyo rathyaa mahaamaargaah sarve vaidooryanirmitaah || ~5~4 ||

vaapeekoopatadaagaascha sravamteenaam tataani cha |
vaalukaa chaiva sarvaapi vaidooryamaninirmitaa || ~5~5 ||

tatraashtadikshu parito braahmyaadeenaam cha mamdalam |
nijairganaih parivrtam bhraajate nrpasattama || ~5~6 ||

pratibrahmaamdamaatrunaam taah samashtaya eeritaah |
braahmee maahesvaree chaiva kaumaaree vaishnavee tathaa ||~5~7 ||

vaaraahee cha tathemdraanee chaamumdaah sapta maatarah |
ashtamee tu mahaalakshmeernaamnaa proktaastu maatarah || ~5~8 ||

brahmarudraadidevaanaam samaakaaraastu taah smrtaah |
jagatkalyaanakaarinyah svasvasenaasamaavrtaah || ~5~9 ||

tatsaalasya chaturdvaarshu vaahanaani mahesituh |
sajjaani nrpate samti saalamkaaraani nityasah || ~6~0 ||

damtinah kotiso vaahaah kotisah sibikaastathaa |
hamsaah simhaascha garudaa mayooraa vrshabhaastathaa || ~6~1 ||

tairyuktaah syamdanaastadvatkotiso nrpanamdana |
paarshnigraahasamaayuktaa dhvajairaakaasachumbinah || ~6~2 ||

kotisastu vimaanaani naanaachihnaanvitaani cha |
naanaavaaditrayuktaani mahaadhvajayutaani cha || ~6~3 ||

vaidooryamanisaalasyaapyagre saalah parah smrtah |
dasayojanatumgoఽsaavimdraneelaasmanirmitah || ~6~4 ||

tanmadhyabhoostathaa veethyo mahaamaargaa grhaani cha |
vaapeekoopatadaagaascha sarve tanmaninirmitaah || ~6~5 ||

tatra padmam tu samproktam bahuyojana vistrtam |
shodasaaram deepyamaanam sudarsanamivaaparam || ~6~6 ||

tatra shodasasakteenaam sthaanaani vividhaani cha |
sarvopaskarayuktaani samrddhaani vasamti hi || ~6~7 ||

taasaam naamaani vakshyaami srnu me nrpasattama |
karaalee vikaraalee cha tathomaa cha sarasvatee || ~6~8 ||

sree durgoshaa tathaa lakshmeeh srutischaiva smrtirdhrtih |
sraddhaa medhaa matih kaamtiraaryaa shodasasaktayah || ~6~9 ||

neelajeemootasamkaasaah karavaalakaraambujaah |
samaah khetakadhaarinyo yuddhopakraamtamaanasaah || ~7~0 ||

senaanyah sakalaa etaah sreedevyaa jagadeesituh |
pratibrahmaamdasamsthaanaam sakteenaam naayikaah smrtaah || ~7~1 ||

brahmaamdakshobhakaarinyo devi saktyupabrmhitaah |
naanaarathasamaaroodhaa naanaasaktibhiranvitaah || ~7~2 ||

etatparaakramam vaktum sahasraasyoఽpi na kshamah |
imdraneelamahaasaalaadagre tu bahuvistrtah || ~7~3 ||

muktaapraakaara udito dasayojanadairghyavaan |
madhyabhooh poorvavatproktaa tanmadhyeఽshtadalaambujam || ~7~4 ||

muktaamaniganaakeernam vistrtam tu sakesaram |
tatra devisamaakaaraa devyaayudhadharaah sadaa || ~7~5 ||

samproktaa ashtamamtrinyo jagadvaartaaprabodhikaah |
devisamaanabhogaastaa imgitaj~naastu pamditaah || ~7~6 ||

kusalaah sarvakaaryeshu svaamikaaryaparaayanaah |
devyabhipraayabodhyastaaschaturaa atisumdaraah || ~7~7 ||

naanaasaktisamaayuktaah pratibrahmaamdavartinaam |
praaninaam taah samaachaaram j~naanasaktyaa vidamti cha || ~7~8 ||

taasaam naamaani vakshyaami mattah srnu nrpottama |
anamgakusumaa proktaapyanamgakusumaaturaa || ~7~9 ||

anamgamadanaa tadvadanamgamadanaaturaa |
bhuvanapaalaa gaganavegaa chaiva tatah param || ~8~0 ||

sasirekhaa cha gaganarekhaa chaiva tatah param |
paasaamkusavaraabheetidharaa arunavigrahaah || ~8~1 ||

visvasambamdhineem vaartaam bodhayamti pratikshanam |
muktaasaalaadagrabhaage mahaamaarakatoఽparah || ~8~2 ||

saalottamah samuddishto dasayojanadairghyavaan |
naanaasaubhaagyasamyukto naanaabhogasamanvitah || ~8~3 ||

madhyabhoostaadrsee proktaa sadanaani tathaiva cha |
shatkonamatra visteernam konasthaa devataah srnuh || ~8~4 ||

poorvakone chaturvaktro gaayatreesahito vidhih |
kumdikaakshagunaabheetidandaayudhadharah parah || ~8~5 ||

tadaayudhadharaa devi gaayatree paradevataa |
vedaah sarve moortimamtah saastraani vividhaani cha || ~8~6 ||

smrtayascha puraanaani moortimamti vasamti hi |
ye brahmavigrahaah samti gaayatreevigrahaascha ye || ~8~7 ||

vyaahrteenaam vigrahaascha te nityam tatra samti hi |
rakshahkone samkhachakragadaambujakaraambujaa || ~8~8 ||

saavitree vartate tatra mahaavishnuscha taadrsah |
ye vishnuvigrahaah samti matsyakoormaadayoఽkhilaah || ~8~9 ||

saavitreevigrahaa ye cha te sarve tatra samti hi |
vaayukone parasvakshamaalaabhayavaraanvitah || ~9~0 ||

mahaarudro vartateఽtra sarasvatyapi taadrsee |
ye ye tu rudrabhedaah syurdakshinaasyaadayo nrpa || ~9~1 ||

gaureebhedaascha ye sarve te tatra nivasamti hi |
chatuhshashtyaagamaa ye cha ye chaanyeఽpyaagamaah smrtaah || ~9~2 ||

te sarve moortimamtascha tatraiva nivasamti hi |
agnikone ratnakumbham tathaa manikaramdakam || ~9~3 ||

dadhaano nijahastaabhyaam kubero dhanadaayakah |
naanaaveetheesamaayukto mahaalakshmeesamanvitah || ~9~4 ||

devyaa nidhipatistvaaste svagunaih pariveshtitah |
vaarune tu mahaakone madano ratisamyutah || ~9~5 ||

paasaamkusadhanurbaanadharo nityam viraajate |
srmgaaraa moortimamtastu tatra sannihitaah sadaa || ~9~6 ||

eesaanakone vighneso nityam pushtisamanvitah |
paasaamkusadharo veero vighnahartaa viraajate || ~9~7 ||

vibhootayo ganeshasya yaa yaah samti nrpottama |
taah sarvaa nivasamtyatra mahaisvaryasamanvitaah || ~9~8 ||

pratibrahmaamdasamsthaanaam brahmaadeenaam samashtayah |
ete brahmaadayah proktaah sevamte jagadeesvareem || ~9~9 ||

mahaamaarakatasyaagre satayojanadairghyavaan |
pravaalasaaloఽstyaparah kumkumaarunavigrahah || ~1~0~0 ||

madhyabhoostaadrsee proktaa sadanaani cha poorvavat |
tanmadhye panchabhootaanaam svaaminyah pancha samti cha || ~1~0~1 ||

hrllekhaa gaganaa raktaa chaturthee tu karaalikaa |
mahochchushmaa panchamee cha panchabhootasamaprabhaah || ~1~0~2 ||

paasaamkusavaraabheetidhaarinyoఽmitabhooshanaah |
devisamaanaveshaadhyaa navayauvanagarvitaah || ~1~0~3 ||

pravaalasaalaadagre tu navaratnavinirmitah |
bahuyojanavisteerno mahaasaaloఽsti bhoomipa || ~1~0~4 ||

tatra chaamnaayadevinaam sadanaani bahoonyapi |
navaratnamayaanyeva tadaagaascha saraamsi cha || ~1~0~5 ||

sreedevyaa yeఽvataaraah syuste tatra nivasamti hi |
mahaavidyaa mahaabhedaah samti tatraiva bhoomipa || ~1~0~6 ||

nijaavaranadevibhirnijabhooshanavaahanaih |
sarvadevyo viraajamte kotisuryasamaprabhaah || ~1~0~7 ||

saptakotimahaamantradevataah samti tatra hi |
navaratnamayaadagre chintaamanigrham mahat || ~1~0~8 ||

tatratyam vastumaatram tu chintaamanivinirmitam |
sooryodgaaropalaistadvachchandrodgaaropalaistathaa || ~1~0~9 ||

vidyutprabhopalaih stambhaah kalpitaastu sahasrasah |
yeshaam prabhaabhiramtahstham vastu kimchinna drsyate || ~1~1~0 ||

iti sreemaddevibhaagavate mahaapuraane dvaadasaskandhe padmaraagaadimanivinirmitapraakaaravarnanam naamaikaadasoఽdhyaayah |